Ο Δήμιος

Η προβολή της ταινίας θα γίνει με υπότιτλους στα ελληνικά.

ΣΧΟΛΙΑ - ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Αυτό το αριστούργημα μαύρου χιούμορ, αγαπημένο στην Ισπανία αλλά πολύ λίγο γνωστό αλλού, διαπερνά μια καυστική κριτική των αξιών της εποχής του Φράνκο μέσα από μια μακάβρια φάρσα για έναν νεκροθάφτη που παντρεύεται την κόρη ενός δήμιου και αναλαμβάνει απρόθυμα τη δουλειά του πατέρα της, ώστε η οικογένεια να μπορέσει να διατηρήσει το διαμέρισμά της που της παραχωρήθηκε από την κυβέρνηση. Τόσο καυστική σήμερα όσο και το 1963, αυτή η πρώιμη συνεργασία μεταξύ του Λουίς Γκαρσία Μπερλάνγκα και του μακροχρόνιου σεναριογράφου του, Ραφαέλ Αζκόνα, είναι μια αλάνθαστη απεικόνιση αυτού που ο Μπερλάνγκα αποκάλεσε «τις αόρατες παγίδες που μας στήνει η κοινωνία». Μια έξαλλα αστεία προσωπική επίθεση στη θανατική ποινή, ο «Δήμιος» διέφυγε της κρατικής λογοκρισίας που προσπάθησε να την καταστείλει και σήμερα θεωρείται μια από τις σπουδαιότερες ισπανικές ταινίες όλων των εποχών.

[Πηγή: www.criterion.com]

Θα μπορούσε κανείς να πει ότι ο Δήμιος (1963) είναι μια κωμωδία με ένα αστείο και ότι το αστείο δεν είναι αστείο. Αυτό ακούγεται σαν θανατική καταδίκη για οποιαδήποτε ταινία, αλλά στην πραγματικότητα είναι το κλειδί για το γιατί η ταινία του Luis García Berlanga είναι τόσο υπέροχη. Όλη η ιστορία είναι αφιερωμένη σε μια μόνο παράλογη αλλά απόλυτα αξιόπιστη υπόθεση, ένα αστείο που απευθύνεται στην κοινωνία και την ανθρώπινη υπόσταση, που παρουσιάζεται με έναν ρυθμό περισσότερο πένθιμο παρά φαρσικό. Η ουσία αυτού που βλέπουμε να συμβαίνει δεν είναι καθόλου αστεία - οι καλύτερες κωμωδίες αφορούν πάντα βαθιά σοβαρά πράγματα - και μόνο μικρά διακοσμητικά στοιχεία προσωπικής ματαιοδοξίας και τρέλας από τους χαρακτήρες προσφέρουν διασκέδαση. 

Αλλά όλο αυτό το διάστημα, το αστείο περιμένει να ξεπηδήσει, η φλούδα μπανάνας πλησιάζει με κάθε βήμα, η τάρτα με κρέμα πλησιάζει στον αέρα σαν μια επικείμενη ζύμη της μοίρας, τόσο αργά και αδυσώπητα όσο ένα οβίδα κανονιού που φαίνεται μέσα από τα μάτια του στόχου της. Ο Δήμιος έχει την αφηγηματική δομή της εκτέλεσης με 'γκαρότα', όχι τυχαία την προτιμώμενη μέθοδο εκτέλεσης στην Ισπανία της δεκαετίας του '60. Είμαστε στη θέση μας. Το συρμάτινο δαχτυλίδι είναι γύρω από τον λαιμό μας, αλλά στην αρχή δεν το νιώθουμε. Σιγά σιγά, σφίγγει. Αρχίζουμε να νιώθουμε το κρύο του όταν καταπίνουμε. Τώρα, αρχίζει να μας τσιμπάει, το δέρμα του λαιμού μας ζαρώνει στο άκαμπτο κούμπωμά του. Η αναπνοή γίνεται δύσκολη. Γελάμε κιόλας; Άκουσα για πρώτη φορά για αυτήν την ταινία από μια Ισπανίδα φοιτήτριά μου, η οποία ανέφερε ότι την είχε δει στην τηλεόραση χωρίς προειδοποίηση. Περιέγραψε γλαφυρά την αναστάτωση που προκάλεσε: παρουσιάστηκε ως μια ελαφριά κωμωδία. Συμπεριφερόταν σαν μια ελαφριά κωμωδία. Οι χαρακτήρες σε αυτήν ήταν χαρακτήρες από ελαφριά κωμωδία, αλλά φαινόταν λίγο ταραγμένοι που διαπίστωσαν ότι η ζωή τους δεν πήγαινε ακριβώς προς αυτή την κατεύθυνση. Μια ανεπαίσθητη ανησυχία εισέβαλε. Μέχρι τη στιγμή που η ταινία έφτασε στο αστείο αλλά φρικτό της τέλος, ήξερε ότι είχε δει κάτι ξεχωριστό, μια κατάμαυρη, εξαντλητική, καυστική κοινωνική δήλωση με το πρόσχημα της ψυχαγωγίας.

 [Πηγή: www.criterion.com]

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ - ΧΟΡΗΓΙΑ

Η ταινία προβάλλεται σε συνεργασία της Κινηματογραφικής Λέσχης Ρεθύμνου με την Πρεσβεία της Ισπανίας στην Αθήνα και το Ινστιτούτο Θερβάντες στα πλαίσια του προγράμματος «Περιοδεύων Ισπανόφωνος Κινηματογράφος».

ΒΡΑΒΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ

Η ταινία απέσπασε 4 βραβεία και 2 υποψηφιότητες σε διάφορα φεστιβάλ κινηματογράφου. Μεταξύ άλλων, κέρδισε το Βραβείο Χρυσού Λέοντα στο Φεστιβάλ της Βενετίας το 1963.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ Roger Kirby