Βιριδιάνα

Η προβολή της ταινίας θα γίνει με υπότιτλους στα ελληνικά.

ΣΧΟΛΙΑ - ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Αιρετικός και βλάσφημος κατά την καθολική εκκλησία, μετά τη σουρεαλιστική «Χρυσή Εποχή» (1930), ο Λουίς Μπουνιουέλ (1900-1983) επιστρέφει από το Μεξικό όπου βρισκόταν αυτοεξόριστος, στην Ισπανία του Φράνκο, το 1961, για να σκηνοθετήσει την αριστουργηματική ασπρόμαυρη ταινία «Βιριδιάνα», μετά από πρόσκληση του υπουργού Πολιτισμού. Παρά τις διαβεβαιώσεις περί ελευθερίας στο δημιουργικό έργο του, η «Βιριδιάνα», μια μαύρη κωμωδία κατά τον σκηνοθέτη, γυρίστηκε μεν, αλλά απαγορεύτηκε η προβολή της από τη φρανκική λογοκρισία. Ωστόσο, κατάφερε να προβληθεί στο φεστιβάλ Καννών, όπου κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα, παρά τις έντονες διαμαρτυρίες της παπικής εξουσίας. Ο σκηνοθέτης αναφέρει πως εμπνεύστηκε από μια άγνωστη σχεδόν Αγία, της εποχής του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, αλλά και από μια εφηβική του εμμονή, να φαντασιώνεται πως ποτίζει με υπνωτικό τη βασίλισσα της Ισπανίας, για να την έχει στο έλεός του. Ο ανατρεπτικός Μπουνιουέλ συνεχίζει στη «Βιριδιάνα» την προβληματική από την προηγούμενη ταινία του «Ναζαρέν» (1958), που γύρισε στο Μεξικό, για έναν ευσεβή ιερέα, που άθελά του βρίσκεται σε σύγκρουση με την κατεστημένη νοοτροπία. [Ιφιγένεια Καλαντζή - Δρόμος της Αριστεράς]

Ο Μπουνιουέλ υφαίνει σταδιακά και με πλάγιο τρόπο έναν ιστό από αντιφατικές παρορμήσεις: πίστη, ευσπλαχνία και ανιδιοτέλεια συνδέονται αναπόσπαστα με την επιθυμία, την υποκρισία και την απληστία στο σχιζοφρενικό σύμπαν των Λατίνων Καθολικών του Παλαιού Κόσμου. [cinephilia.gr]

Το αριστούργημα του Μπουνιουέλ είναι μια έξοχη, διαχρονική και μοντέρνα ταινία, η οποία εξόργισε τον Φράνκο, που διέταξε να καούν οι κόπιες του φιλμ. Ξεκάθαρη πολιτική αλληγορία για την Ισπανία, την δικτατορία και τoυς παράπλευρoυς εξουσιαστικούς μηχανισμούς της  φεουδαρχίας και της εκκλησίας. [Κέντρο Μελετών & Ερευνών για το Σινεμά]

Ο Λουίς Μπουνιουέλ, υπήρξε ένας εκ των κορυφαίων σκηνοθετών στην ιστορία του Κινηματογράφου. Ο Ισπανός δημιουργός δε δίστασε μέσα από τα έργα του, να ασκήσει δριμεία κριτική στην καθεστηκυία τάξη και στους αντιπροσώπους της. Στο στόχαστρό του καλλιτέχνη βρέθηκαν το Κράτος, η Εκκλησία αλλά και οι Αστοί – Μπουρζουαζία. Με ευρηματική σκηνοθεσία, που συχνά πυκνά αναιρεί τον διαχωρισμό μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας, ο Μπουνιουέλ επαναπροσδιορίζει τα όρια της Έβδομης Τέχνης. [tvxs.gr]

Η «Viridiana» (1961) ήταν η πρώτη ταινία που γύρισε ο Μπουνιουέλ όταν επέστρεψε στην Ισπανία ύστερα από απουσία 23 ετών, έπειτα από πρόσκληση του ίδιου του Φράνκο (για λόγους προπαγάνδας). Η ταινία, που βραβεύτηκε με Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες, καυτηριάζει την άρχουσα τάξη και την υποκρισία της θρησκευτικής εξουσίας. [protagon.gr]

Οταν το 1961, στο Φεστιβάλ Καννών ο σκηνοθέτης βραβεύτηκε με τον Χρυσό Φοίνικα, οι ισπανικές ανταποκρίσεις δεν το ανέφεραν καν, ενώ ο διευθυντής Κινηματογράφου και Θεάτρου της Ισπανίας απολύθηκε και η επίσημη εικοσαμελής ισπανική αντιπροσωπεία τιμωρήθηκε. Ο,τι κόπια είχε μείνει στην Ισπανία μπλοκαρίστηκε κι αυτές που κυκλοφόρησαν στην ευρωπαϊκή αγορά βγήκαν από τη μια και μοναδική κόπια που φυγαδεύτηκε στη Γαλλία και παίχτηκε στο Φεστιβάλ... Ετσι αντιμετώπισε η φρανκική λογοκρισία την ταινία, η οποία όμως πήρε αργά είδηση τι ήταν το επιφανειακά «ανώδυνο» σενάριο που αρχικά είχε επιτρέψει. [rizospastis.gr]

Η ταινία, παρότι με χρήματα από το Μεξικό, ήταν η επιστροφή του δημιουργού στην Ισπανία μετά από την αυτοεξορία του στον εμφύλιο, αλλά συνοδεύτηκε από την απαγόρευση της προβολής στην χώρα του (που κράτησε μέχρι και τον θάνατο του δικτάτορα Φράνκο) και την αυστηρή αποκήρυξη από το Βατικανό. Οι αντιδράσεις, παρά ταύτα, ξεκίνησαν μετά τη βράβευση στις Κάνες, στις οποίες την ταινία έστειλαν οι ίδιες οι ισπανικές αρχές. Σε ψηφοφορία του 2016 ανάμεσα σε 350 ισπανούς εμπειρογνώμονες του χώρου, η ταινία ψηφίστηκε ως η σπουδαιότερη ισπανική όλων των εποχών με 227 ψήφους. Το ίδιο αποτέλεσμα είχε και ψηφοφορία του 1996. [filmy.gr]

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ - ΧΟΡΗΓΙΑ

Η ταινία προβάλλεται σε συνεργασία της Κινηματογραφικής Λέσχης Ρεθύμνου με την Πρεσβεία της Ισπανίας στην Αθήνα και το Ινστιτούτο Θερβάντες στα πλαίσια του προγράμματος «Περιοδεύων Ισπανόφωνος Κινηματογράφος».

ΒΡΑΒΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ

Η ταινία απέσπασε 2 βραβεία και μια υποψηφιότητα σε διάφορα φεστιβάλ κινηματογράφου. Το 1961 κέρδισε το βραβείο του Χρυσού Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΗΣ SILVIA PINAL ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΟΥ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ

Ο Λουίς Μπουνιουέλ (Luis Buñuel Portolés), ήταν ένας από τους μείζονες σκηνοθέτες του κινηματογράφου. Συνδέθηκε με το κίνημα του υπερρεαλισμού, ενώ κατόρθωσε με το έργο του να διαμορφώσει ένα προσωπικό κινηματογραφικό ύφος. Πολλές από τις ταινίες του θεωρούνται σήμερα κλασικές. Εκτός από τον "κινηματογραφικό αναρχισμό", ο Μπουνιουέλ είχε επίσης αναρχικές πεποιθήσεις και στα πολιτικά θέματα, κάτι που μπορεί να αντιληφθεί κάποιος κάλλιστα και από το σύνολο της φιλμογραφίας του.

Ο Μπουνιουέλ γεννήθηκε στην Καλάντα (Calanda) της Ισπανίας, κοντά στην επαρχία της Αραγωνίας, το 1900, αν και τα παιδικά του χρόνια τα πέρασε στην πόλη της Σαραγόσας. Ήταν γόνος εύπορης οικογένειας και ανατράφηκε ιδιαίτερα αυστηρά. Είχε την πρώτη του επαφή με τον κινηματογράφο σε ηλικία οκτώ ετών. Την περίοδο 1917-1924 σπούδασε στο πανεπιστήμιο της Μαδρίτης όπου αρχικά –και κατόπιν προτροπής του πατέρα του– στόχευε στην απόκτηση ενός διπλώματος αγρονόμου μηχανικού. Στην πορεία άλλαξε προσανατολισμό και στράφηκε στη μηχανολογία της βιομηχανίας, ενώ για ένα χρόνο εργάστηκε και στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Μαδρίτης και ειδικότερα στον τομέα της εντομολογίας, όπου ο Μπουνιουέλ είχε μεγάλη κλίση. Η τελευταία του στροφή σημειώθηκε με την απόκτηση διπλώματος φιλοσοφίας με ειδικότητα στην ιστορία. Στη φοιτητική εστία του πανεπιστημίου γνωρίστηκε –μεταξύ άλλων Ισπανών καλλιτεχνών– και με τον ζωγράφο Σαλβαδόρ Νταλί καθώς και με τον ποιητή Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, με τους οποίους συνδέθηκε φιλικά.

Μετά τις σπουδές του ξεκίνησε να εργάζεται ως βοηθός σκηνοθέτη στο Παρίσι αν και οι γνώσεις του γύρω από τη σκηνοθεσία και τις τεχνικές του κινηματογράφου ήταν ελάχιστες. Η πρώτη του προσωπική κινηματογραφική απόπειρα εκδηλώθηκε με τον Ανδαλουσιανό σκύλο, το 1929, μία ταινία μικρού μήκους, μόλις 17 λεπτών, αμιγώς υπερρεαλιστική. Το σενάριο της ταινίας συνυπογράφει μαζί με τον Μπουνιουέλ και ο Νταλί. Η επόμενη ταινία του Μπουνιουέλ ήταν η Χρυσή εποχή (1930).

Η περίοδος στην Αμερική
Μετά τον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο και την περίοδο 1939-1945 ο Μπουνιουέλ βρέθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Για ένα διάστημα εργάστηκε στο κινηματογραφικό αρχείο του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη και αργότερα μετακόμισε στο Χόλυγουντ όπου συμμετείχε στην παραγωγή ταινιών, μεταφορών γνωστών εμπορικών επιτυχιών στα ισπανικά. Μεταξύ άλλων μικρής αξίας ταινιών, συμμετείχε στη δημιουργία κινηματογραφικών έργων με θέμα τον Ισπανικό Εμφύλιο. Είναι γεγονός πως στο Χόλυγουντ ο Μπουνιουέλ δεν κατάφερε να οικοδομήσει μία σημαντική καριέρα.

Η περίοδος στο Μεξικό
Την περίοδο 1946-1960, ο Μπουνιουέλ εργάστηκε ως σκηνοθέτης στο Μεξικό. Αρχικά παρακινήθηκε να γυρίσει μία ταινία εκεί από τον παραγωγό Όσκαρ Ντάσινγκερς, υπό τον τίτλο Γκραν Καζινό. Ακολούθησαν άλλες 20 ταινίες, οι οποίες γυρίστηκαν ως επί το πλείστον με περιορισμένα μέσα, χαμηλές αμοιβές, στην ισπανική γλώσσα και σε μικρό χρόνο γυρισμάτων, περίπου είκοσι ημερών. Ο Μπουνιουέλ, ωθούμενος από οικονομική ανάγκη, εργάστηκε συχνά σε θέματα που ο ίδιος δεν είχε επιλέξει, ωστόσο, όπως ο ίδιος παραδέχθηκε, ουδέποτε σκηνοθέτησε μία σκηνή αντίθετη με τις πεποιθήσεις του και την αισθητική του. Η ταινία Ξεχασμένοι από την κοινωνία (Los Olvidados), του 1950, εισέπραξε πολύ θετικές κριτικές στο Φεστιβάλ των Καννών όπου παρουσιάστηκε, ενώ ο Μπουνιουέλ αναγνωρίστηκε ως ένας από τους σημαντικότερους Ισπανούς σκηνοθέτες. Πολλές από τις ταινίες που σκηνοθέτησε στο Μεξικό θεωρούνται σήμερα κλασικές, μεταξύ αυτών Εξολοθρευτής άγγελος (1962), Σίμων της ερήμου (1965) και Ναζαρέν (1958).

Η περίοδος στη Γαλλία
Ο Μπουνιουέλ σκηνοθέτησε αρκετές γαλλόφωνες ταινίες στη Γαλλία αμέσως μετά την επιτυχημένη κινηματογραφική παραγωγή του στο Μεξικό. Σε αυτό το διάστημα, δημιούργησε μερικές από τις πιο δημοφιλείς ταινίες του, μεταξύ των οποίων Η ωραία της ημέρας, Το σκοτεινό αντικείμενο του πόθου καθώς και Η κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας. Λιγότερο γνωστές, αλλά εξίσου σημαντικές, ταινίες της ίδιας περιόδου είναι ο Γαλαξίας και το Φάντασμα της ελευθερίας.

Ο Μπουνιουέλ αποσύρθηκε από τον κινηματογράφο το 1977 και στα επόμενα χρόνια ολοκλήρωσε την αυτοβιογραφία του. Πέθανε το 1983 στο Μεξικό από κίρρωση του ήπατος.

Φιλμογραφία

• Το σκοτεινό αντικείμενο του πόθου (Cet obscur objet du désir) (1977)
• Το φάντασμα της ελευθερίας (Le fantôme de la liberté) (1974)
• Η κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας (Le charme discret de la bourgeoisie (1972)
• Τριστάνα (Tristana) (1970)
• Ο γαλαξίας (The Milky Way) (1969)
• Η ωραία της ημέρας (Belle de jour) (1967), βραβείο Χρυσού Λέοντα στο κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Βενετίας
• Σίμων της ερήμου (Simón del desierto) (1965), ειδικό βραβείο της επιτροπής στο κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Βενετίας
• Το ημερολόγιο μιας καμαριέρας (Le journal d'une femme de chambre) (1964)
• Εξολοθρευτής άγγελος (El ángel exterminador) (1962)
• Βιριδιάνα (Viridiana) (1961), βραβείο Χρυσού Φοίνικα στο κινηματογραφικό Φεστιβάλ των Καννών
• Μετά τον βιασμό (The Young One) (1960), ειδική μνεία στο κινηματογραφικό Φεστιβάλ των Καννών
• Ο Πυρετός Ανεβαίνει στο Ελ Πάο / Διεφθαρμένη δημοκρατία (La fièvre monte à El Pao) (1959)
• Ναζαρέν (Nazarín) (1959), διεθνές βραβείο στο κινηματογραφικό Φεστιβάλ των Καννών
• Οι πέντε φυγάδες (La mort en ce jardin) (1956)
• Εραστές του αύριο (Cela s'appelle l'aurore) (1955)
• El río y la muerte (1955)
• Η εγκληματική ζωή του Αρτσιμπάλντο Ντε Λα Κρουθ (Ensayo de un crimen) (1955)
• Ροβινσών Κρούσος (Robinson Crusoe) (1954)
• Abismos de pasión (1954)
• La ilusión viaja en tranvía (1954)
• Αυτός (El) (1953)
• Το κτήνος (El bruto) (1953)
• Una mujer sin amor (1952)
• Ανέβασμα στον ουρανό (Subida al cielo) (1952)
• La hija del engaño (1951)
• Κυλισμένη στο βούρκο / Σουζάνα, η διεφθαρμένη (Susana) (1951)
• Ξεχασμένοι από την κοινωνία / Λος Ολβιδάδος (Los olvidados) (1950), βραβείο καλύτερου σκηνοθέτη στο κινηματογραφικό Φεστιβάλ των Καννών
• El Gran Calavera (1949)
• Γκραν Καζινό (Gran Casino) (1947)
• Γη χωρίς ψωμί (Las Hurdes) (1933)
• Χρυσή εποχή (L'Âge d'Or) (1930)
• Ανδαλουσιανός σκύλος (Un chien andalou) (1929)

Πηγή: Wikipedia