cinephileΑΦΙΕΡΩΜΑ

Η ιστορία του ιρανικού κινηματογράφου

Ο σύγχρονος ιρανικός κινηματογράφος

Τα τελευταία χρόνια η κινηματογραφική παραγωγή στο Ιράν, γνωρίζει μια μεγάλη άνθηση, τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά, καθώς ετησίως παράγονται περί τις 100-120 ταινίες όλων των ειδών. Στην κινηματογραφική αυτή έκρηξη συνετέλεσε και η μακραίωνη καλλιτεχνική παράδοση της χώρας στην ποίηση, τη λογοτεχνία, τη μουσική και τις εικαστικές τέχνες.

Αν και άγνωστος στη δύση μέχρι πρόσφατα, ο ιρανικός κινηματογράφος εξελίχθηκε σε μια ζωντανή και δημοφιλή καλλιτεχνική έκφραση, συγκροτώντας πλέον μια ισχυρή βιομηχανία. Πολλές από τις ταινίες του έχουν αποσπάσει σημαντικά βραβεία και μνείες σε διεθνή φεστιβάλ, προσελκύοντας τον θαυμασμό του παγκόσμιου κοινού.

Το Ισλαμικό Κίνημα Αντίστασης που αναπτύχθηκε στο Ιράν στα τέλη του ’70, ενάντια στον δυτικόφιλο Ιρανό μονάρχη, δημιούργησε μία ενδιαφέρουσα πολιτισμικά κατάσταση όταν ήρθε στην εξουσία, δίνοντας έμφαση σε έναν κινηματογράφο με στοιχεία του τοπικού πολιτισμού, όπου η βία και οι αρνητικές εκδοχές της ζωής, απουσίαζαν.

Το ιρανικό σινεμά, με τα χρόνια διαμόρφωσε κάποια χαρακτηριστικά, τα οποία σχετίζονταν με την ηλικία των θεατών στους οποίους κατ’ αρχάς απευθυνόταν, δηλαδή στα παιδιά (σ.σ. το Ιράν έχει τα μεγαλύτερα ποσοστά ανηλίκων στο συνολικό πληθυσμό): «εμμονή» στην αφήγηση απλών και κατανοητών ιστοριών, σκηνοθετική λιτότητα, ανθρωποκεντρισμός και έντονο το στοιχείο του συναισθήματος. Η θέση των παιδιών ως πρωταγωνιστών σ’ αυτές τις ταινίες, αλλά και η παρουσία πολλών ερασιτεχνών ηθοποιών, δημιούργησε ένα σινεμά από το οποίο απουσίαζε η αυτοπροβολή του ηθοποιού-σταρ και η επιτήδευση στην υποκριτική και τη σκηνοθεσία.

Αν και το κοινό σήμερα είναι περισσότερο εξοικειωμένο με διάσημους, διεθνούς εμβέλειας σκηνοθέτες όπως ο Αμπάς Κιαροστάμι και ο Ασγκάρ Φαραντί, υπάρχουν πολλοί ακόμα διακεκριμένοι ιρανοί σκηνοθέτες που αξίζει κανείς να γνωρίσει τη δουλειά τους. Ανάμεσά τους οι Ρεζά Μιρκαριμί, Εμπραχίμ Χαταμικιά, Μασούντ Κιμιαεϊ, Μανί Χαγκιγκί, Μπαχράμ Ταβακολί, Πουραν Ντεραχσαντε και άλλοι.

Ο ιρανικός κινηματογράφος και η ιστορία του

Ο ιρανικός κινηματογράφος γεννήθηκε το έτος 1900, πέντε χρόνια μετά την πρώτη δημόσια προβολή των αδελφών Lumière (28 Δεκεμβρίου 1895, Παρίσι), χάρη στην πρωτοβουλία του πέμπτου Σάχη της δυναστείας των Qajar, ο οποίος αγόρασε τον απαραίτητο εξοπλισμό στον επίσημο φωτογράφο του Mirza Ebrahim Khan Rahmani (Akkas Bashi), για την τεκμηρίωση των δραστηριοτήτων της βασιλικής οικογένειας. Αρχικά κατέγραψε μια επίσημη επίσκεψη της βασιλικής οικογένειας στο Βέλγιο και συγκεκριμένα τη γιορτή των λουλουδιών.

Ο πρώτος δημόσιος, μη κερδοσκοπικός κινηματογράφος στο Ιράν εγκαινιάστηκε το 1900 στην πόλη Ταμπρίζ από τους ηγέτες της τοπικής καθολικής κοινότητας. Το 1904 εγκαινιάστηκε στην Τεχεράνη ο πρώτος ιδιωτικός κινηματογράφος εμπορικού χαρακτήρα από τον έμπορο Ibrahim Khan Sahafbashi, ο οποίος ήταν ο πρώτος που άρχισε να προβάλλει δεκάλεπτες ξένες ταινίες στην αυλή πίσω από το παλαιοπωλείο του. Τις ταινίες είχε αγοράσει κατά τα ταξίδια του στο εξωτερικό.

Ακολούθησαν οι πρωτοβουλίες του Phalavihhaf Bashi, ο οποίος παρουσίαζε στον κινηματογράφο του ταινίες που αγόρασε στη Δύση και του Mehdi Russi Khan, ενός φωτογράφου ρωσικής καταγωγής που εισήγαγε ρωσικά και γαλλικά έργα στο Ιράν.

Μετά το πραξικόπημα (Φεβρουάριος 1921) του Reza Khan, ο επίσημος φωτογράφος Mo’Tazedi, γυρίζει μια σειρά ντοκιμαντέρ που περιλαμβάνουν τη στέψη του Shah Reza Pahlavi και την κατασκευή του ιρανικού σιδηροδρόμου.

Η πρώτη ιρανική ταινία Abi and Rabi, ασπρόμαυρη και χωρίς ήχο, γυρίστηκε το 1930 από τον Avanes Oganian, ιδρυτή της πρώτης ιρανικής σχολής κινηματογράφου.

Το 1933 ο Εμπραχίμ Μοράντι έκανε το Capriccio, το οποίο αποδείχθηκε αποτυχημένο. Μετά από μερικούς μήνες, ο ποιητής και συγγραφέας Abdolhossein Sepanta έγραψε και παρήγαγε την πρώτη ταινία με ήχο και ομιλίες στα Φαρσί, Το κορίτσι του Λορ (1933), σε σκηνοθεσία Ardeshir Irani στην Ινδία.

Το κορίτσι του Λορ προβλήθηκε σε δύο διαφορετικούς κινηματογράφους ταυτόχρονα για επτά μήνες. Οι επόμενες ταινίες του Abdolhossein Sepanta σημείωσαν επίσης σημαντική επιτυχία. Χάρη στην προσοχή που έδινε ο παραγωγός στην εθνική ιστορία και λογοτεχνία, οι ταινίες του ταίριαζαν στο γούστο του τοπικού κοινού.

Οι ταινίες που παρήχθησαν από το 1930 έως το 1947 έγιναν στην Ινδία επειδή υπήρχαν τεράστιες δυσκολίες παραγωγής στο Ιράν.

Οι κινηματογράφοι εκείνη την περίοδο συνέχισαν να προβάλλουν ξένες ταινίες. Το 1943 οι αγγλόφωνες ταινίες έφτασαν το ποσοστό του 70-80%.

Το 1948, γυρίστηκε η πρώτη ταινία στο Ιράν με τίτλοThe Tempest of Life, σε παραγωγή του Esmail Kushan, δημιουργού της Mitra Film Company και σε σκηνοθεσία του ηθοποιού Ali Dary Abeg. Αυτή η ταινία ήταν χωρίς επιτυχία και ακολουθούμενη από άλλες αποτυχίες οδήγησε την εταιρεία ταινιών Mitra σε πτώχευση.

Το 1950 το Κινηματογραφικό στούντιο του Ιράν ιδρύθηκε από τους Ghadiri και Manouchehri, μια εταιρεία που παρήγαγε τις πρώτες ταινίες στο Ιράν που κέρδισαν την εύνοια του κοινού, Shame (1950) και Vagabondo (1952).

Έτσι ξεκίνησε μια ακμάζουσα εποχή για την ιρανική κινηματογραφική βιομηχανία, η οποία το 1965 έφτασε στην παραγωγή 43 ταινιών και ακολούθως συνέχισε να αναπτύσσεται. Στη δεκαετία του 1960, άρχισαν να εμφανίζονται τα πρώτα διακριτικά χαρακτηριστικά της ιρανικής κινηματογραφικής γλώσσας. Αρχίζει το πρώτο Νέο Κύμα (Nouvelle Vague), δηλαδή η πρώτη γενιά κινηματογραφιστών (με την πραγματική έννοια της λέξης).

Μεταξύ των πρωτοπόρων του ιρανικού Nouvelle Vague είναι:

Η ποιήτρια Forough Farrokhzad, η οποία προβλέπει πολλές μεταγενέστερες τάσεις με το The house is black - Khaneh siah ast (1962). Ο Dariyush Mehrjui με το The Cow - Gaav (1969), βασισμένο στην ιστορία του σύγχρονου θεατρικού συγγραφέα Gholam-Hossein Sa'edi, το οποίο λαμβάνει διεθνή αναγνώριση για το ιρανικό Nouvelle Vague.

Ο Sohrab Shahid Saless με το Still Life - Tabiate bijan (1969) εγκαινιάζει ένα νέο όραμα της πραγματικότητας, μέσω της χρήσης της σταθερής κάμερας και της γραμμικότητας της ιστορίας που αντιμετωπίζεται, η οποία αργότερα θα επηρεάσει τα έργα του Abbas Kiarostami.

Ο Nasser Taghvai με το Tranquility in the Presence of Others - Aramesh dar Hozur Deegaran (1972), ο Amir Naderi με το Goodbye Friend - Khodahafez rafigh (1972) και το Vicolo cieco (1973), ο Bahram Beyzai με το Downpour - Ragbar (1972), o Abbas Kiarostami με τo The Experience - Tadjrebeh (1973).

Η πρώτη φάση του ιρανικού Nouvelle Vague βλέπει σκηνοθέτες που αμέσως κεντρίζουν την προσοχή των διεθνών κριτικών τέχνης, ωστόσο οι ταινίες που γυρίστηκαν στο Ιράν εκείνη την περίοδο αντιπροσωπεύουν ένα μικρό μέρος της συνολικής παραγωγής.

Οι εμπορικές και ξένες ταινίες εξακολουθούν να κυριαρχούν στην αγορά.

Το 1976, η παραγωγή άρχισε να μειώνεται και έφτασε τις 39 ταινίες, έπειτα έπεσε στις 18 το 1978.
Μετά την πολιτική αναταραχή λόγω της Ισλαμικής επανάστασης (1979), πολλοί εκφραστές της Nouvelle Vague αποφασίζουν να μετακομίσουν στο εξωτερικό. Η πολιτική κατάσταση αρχίζει να σταθεροποιείται τη δεκαετία μετά την ιρανική επανάσταση, ενώ η κινηματογραφική βιομηχανία αποτυγχάνει να ανακάμψει.

Το 1983 η κυβέρνηση λαμβάνει κάποια μέτρα για να αναβιώσει τη βιομηχανία. Ειδικότερα, τα μέτρα αποσκοπούν στην αύξηση της εθνικής παραγωγής και στον περιορισμό της εισαγωγής ξένων ταινιών. Για το σκοπό αυτό, δημιούργησε το Foundation Farabi (το οποίο διαχειρίζεται ο εκπρόσωπος για θέματα κινηματογράφου), το οποίο παρέχει επιδοτήσεις για ιρανικές κινηματογραφικές παραγωγές. Τα επόμενα χρόνια η παραγωγή αυξάνεται και ταυτόχρονα μειώνονται οι επιδοτήσεις του Foundation Farabi.

Στη μετα-επαναστατική περίοδο υπάρχει μια δεύτερη Nouvelle φάση στον ιρανικό κινηματογράφο όπου οι σκηνοθέτες αρχίζουν να δημιουργούν έργα σε πειραματικό, νεορεαλιστικό στυλ.

Αποτελούν μέρος του δεύτερου Nouvelle Vague:

Ο Abbas Kiarostami με τα Where Is the Friend's House? - Khane-ye doust kodjast? (1987), Ten - Dah (2002) και The White Balloon - Badkonake sefid (1995), με τον Abbas Kiarostami (σενάριο) και Jafar Panahi (σκηνοθέτης).

Ο Majidi Majidi με τις ταινίες Children of Heaven - Bacheha-Ye aseman (1997) (η οποία έλαβε υποψηφιότητα για Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας) και Baran (2001).

Η Tahmineh Milani με την Cease Fire - Atash bas (2006).

Επίσης μέρος της δεύτερης γενιάς κινηματογραφιστών είναι οι: Darius Mehrjui, Amir Naderi, Kianoush Ayyari και η Rakhshān Banietemad.


Kanoon

Το 1965 το Kanoon γεννήθηκε στο Ιράν, το κυβερνητικό ινστιτούτο για την ανάπτυξη παιδιών και νέων, το οποίο διαθέτει περισσότερες από 600 ενεργές βιβλιοθήκες στο Ιράν.

Ένα από τα πιο ανεπτυγμένα τμήματα εντός του οργανισμού είναι το σινεμά.

Τα πρώτα κινούμενα σχέδια χρονολογούνται από το 1970 και έκτοτε έχουν γυριστεί περισσότερες από 180 ταινίες, σχεδόν όλες έχουν αποκτήσει διεθνή αναγνώριση.

Οι ιρανικές ταινίες κινουμένων σχεδίων παρουσιάζουν ποικιλία στην παραγωγή, από ταινίες μικρού μήκους έως μαριονέτες με την τεχνική stop-motion (η πιο χρησιμοποιούμενη), έως γραφικά υπολογιστών μέχρι την παραδοσιακή τεχνική σχεδίασης, που αναπαριστούν τους χαρακτήρες και τα σκηνικά με εξαιρετική προσοχή και για να διηγηθούν ιστορίες η ιρανική παράδοση τόσο να αναπαριστά παραμύθια όσο και να διηγείται επικές περιπέτειες.

Μέσα στο Kanoonέχουν σπουδάσει και εργαστεί σκηνοθέτες όπως ο Abbas Kiarostami, o Amir Naderi και δημιουργοί κινουμένων σχεδίων όπως ο Abdollah Alimorad (Tales from the Bazaar, Jewel Mountain - Kuh-e javaher, Bahador) και Farkhondeh Torabi (The Rainbow Fish - Mahi-e-Rangin Kaman, Shangoul and Mangoul) .

Το Kanoon είναι επίσης ο διοργανωτής του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Τεχεράνης.

Στον ιρανικό κινηματογράφο, οι κινηματογραφιστές προτιμούν να χρησιμοποιούν παιδιά ηθοποιούς στις παραγωγές τους. Βρίσκουν στα παιδιά έναν νέο τρόπο έκφρασης και αντιμετώπισης κοινωνικών θεμάτων, χρησιμοποιώντας τις ιδιότητες της παιδικής γλώσσας. Πολλές από τις βασικές φιγούρες του ιρανικού κινηματογράφου γεννιούνται από τη γλώσσα της παιδικής ηλικίας, από τη λεπτότητα, από την ηθική αξία της εικόνας, από την αμεσότητα, από την καθολικότητα και από τη μεγάλη συμβολική δύναμη.

Ένας από τους σκηνοθέτες που χρησιμοποιεί τη γλώσσα της παιδικής ηλικίας είναι ο Abbas Kiarostami, ο οποίος εργάστηκε στο Kanoon (το κυβερνητικό ινστιτούτο για την ανάπτυξη παιδιών και νέων), από το οποίο αντλεί τα θεμέλια για τη δημιουργία του προσωπικού του στυλ.

Ξεκινώντας από τις πρώτες ταινίες μικρού μήκους, ο Abbas Kiarostami χρησιμοποιεί τους κώδικες της διδακτικής γλώσσας (στην πρώτη περίπτωση, δεύτερη περίπτωση και δύο λύσεις σε ένα πρόβλημα), για να απεικονίσει τις συνέπειες μιας δράσης, ο σκηνοθέτης αναλαμβάνει όσο το δυνατόν περισσότερες αιτίες με τη σειρά να διπλασιάσει την πραγματικότητα και να δείξει τις διαφορετικές καταστάσεις που δημιουργούνται από τις διαφορετικές ανθρώπινες συμπεριφορές.

Στις εργασίες του σπιτιού, ο Abbas Kiarostami αντιπροσωπεύει τους καταπιεστικούς κανόνες ότι τα παιδιά ζουν μέσα σε ιρανικές οικογένειες.

Ο σκηνοθέτης χρησιμοποιεί συμβολικά οράματα όπως το ζιγκ-ζαγκ μονοπάτι, το λουλούδι στο τετράδιο, το μοναχικό δέντρο και τα χωράφια με σιτάρι για να επιμείνει σε κοινωνικά θέματα με την ελαφρότητα και την αμεσότητα που είναι τυπικά της παιδικής ηλικίας.

Η πρώτη Ιρανή γυναίκα που δημιούργησε μια ταινία είναι η ποιήτρια Forough Farrokhzad, η οποία το 1962 έκανε το ντοκιμαντέρ The house is black - Khaneh siah ast (1962), στο οποίο δείχνει τη ζωή και τα βάσανα μέσα σε μια αποικία λεπρών.

Με την έλευση του δεύτερου Nouvelle Vague, πολλές άλλες Ιρανές γυναίκες συμμετείχαν στη δημιουργία νέων ταινιών είτε ως ηθοποιοί είτε ως σκηνοθέτες και σεναριογράφοι.

Η πρώτη Ιρανή γυναίκα που έκανε ταινία μετά την Επανάσταση είναι η Rakhshān Banietemad . Η σκηνοθέτρια προτιμά να χρησιμοποιεί γυναίκες στον πρωταγωνιστικό ρόλο και αντιμετωπίζει το ζήτημα του φεμινιστικού κινήματος. Ταινίες της Rakhshān Banietemad είναι: Off the Limits - Kharej az Mahdudeh (1987), Canary Yellow - Zard-e Ghanari (1988), Foreign Currency - Pul-e Khareji (1989), The May Lady - Banu-ye Ordibehesht (1998), Baran and the Native - Baran-O-Bumi (1999), Nargess (1992), Under the Skin of the City - Zir-e Poost-e Shahr (2001), The Blue Veiled - Rusari Abi (1995), το ντοκιμαντέρ Our Times - Ruz-egar-e ma (2002), Mainline - Khun Bazi (2006) κ.ά.

Η Tahmineh Milani είναι από τις πρώτες γυναίκες που καθιερώθηκαν στον ιρανικό κινηματογράφο. Είναι σκηνοθέτης και σεναριογράφος που δημιουργεί από κωμωδίες όπως η Cease Fire - Atash bas (2006), έως δραματικές ταινίες όπως το τελευταίο της σενάριο, για την παραγωγή του Mohammad Nikbin, Vendetta (2009), που παρουσιάστηκε στο XXVIII Fajr International Film.

Οι πιο διάσημες ηθοποιοί είναι:

  • Azita Hajian, νικήτρια του Crystal Simorgh ως καλύτερης ηθοποιού στο XVII Φεστιβάλ Fajr.
  • Ledan Mostofi, καλύτερη ηθοποιός στο III Διεθνές Φεστιβάλ Ευρασίας.
  • Pegah Ahangarani, καλύτερη ηθοποιός στο XXIII Διεθνές Φεστιβάλ του Καΐρου.
  • Hedieh Tehrani, νικήτρια του Crystal Simorgh ως καλύτερης ηθοποιού στο Φεστιβάλ Fajr.
  • Taraneh Alidousti, καλύτερη ηθοποιός στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο και στο Φεστιβάλ Fajr.
  • Fatemeh Motamed Aria, νικήτρια του Crystal Simorgh ως καλύτερης ηθοποιού στο VII, X, XI και XII Φεστιβάλ Fajr.
  • Leila Hatami, η καλύτερη ηθοποιός στο Φεστιβάλ του Μόντρεαλ και το Φεστιβάλ του Λοκάρνο.
  • Niki Karimi, καλύτερη ηθοποιός στο Φεστιβάλ της Νάντης.

Τα Φεστιβάλ

  • Το 1966, δημιουργήθηκε στην Τεχεράνη το πρώτο φεστιβάλ ιρανικού κινηματογράφου, το Διεθνές Φεστιβάλ Παιδικού Κινηματογράφου (Festival-e beyno’l-melali-ye filmha-ye kudakan va nowjavanan).
  • Το 1969 εγκαινιάστηκε το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Sepas.
  • Το 1972 διοργανώθηκε το πρώτο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Τεχεράνης (Jashnvare-ye jahani-ye film-e Tehran).
  • Το 1983 το Foundationδρυμα Farabi (μια υπηρεσία που εξαρτάται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Ισλαμικού Οδηγού) δημιούργησε το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Fajr, το οποίο πραγματοποιείται κάθε χρόνο τον Φεβρουάριο στην Τεχεράνη. Δημοσιογράφοι και κριτικοί από όλο τον κόσμο πηγαίνουν σε αυτήν την εκδήλωση για να δουν τα τελευταία έργα καταξιωμένων σκηνοθετών και να ανακαλύψουν νέα ταλέντα. Το πιο πολυπόθητο βραβείο στο Φεστιβάλ Fajr είναι το Crystal Simorgh.
  • Το 1985, στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Fajr, γεννήθηκε το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου για Παιδιά και Εφήβους (που αργότερα έγινε το Φεστιβάλ του Ισφαχάν). Αρχικά το Φεστιβάλ Ισφαχάν γινόταν στην Τεχεράνη, ως μέρος του Φεστιβάλ Φατζρ και από το 1996 παίρνει τη δική του ταυτότητα και αρχίζει να λαμβάνει χώρα στην πόλη του Κέρμαν. Το πιο πολυπόθητο βραβείο στο Φεστιβάλ του Ισφαχάν είναι η Χρυσή Πεταλούδα.

Τα διεθνή βραβεία

Η πρώτη ιρανική ταινία που κέρδισε διεθνή τίτλο είναι η Gav (La Vacca) του Dariyush Mehrjui, που τιμήθηκε με το βραβείο της επιτροπής Fipresci στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας το 1970.

Ο πρώτος σκηνοθέτης που εγκαταστάθηκε στην Ευρώπη, μετά την Επανάσταση, είναι ο Αμπάς Κιαροστάμι, στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο το 1989.

Η πρώτη ευρωπαϊκή αναδρομή των ταινιών του οργανώθηκε το 1995 στο Ελβετικό φεστιβάλ.

1963: Το σπίτι είναι μαύρο, σε παραγωγή και σκηνοθεσία της ποιήτριας Forough Farrokhzad: καλύτερο ντοκιμαντέρ στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Oberhausen.

1966: Siyavosh στην Περσέπολη, δημιουργήθηκε από τον Fereydun Rahnema: Βραβείο Jean Epstein στο Λοκάρνο.

1970: La Vacca, του Dariyush Mehrjui: βραβείο της κριτικής επιτροπής Fipresci στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας.

The Emperor, του Mas’ud Kimiyai: Καλύτερη ταινία μεγάλου μήκους στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Ιράν.

1974: Ο καλυμμένος πρίγκιπας, του Μπαχμάν Φαρμανάρα: Πρώτο Βραβείο στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Τεχεράνης.

1978: Ο μπλε θόλος, του Dariyush Mehrijui: Διεθνές Βραβείο Κριτικών στο Φεστιβάλ Βερολίνου.

1982: Long Life, από τον Khosrow Sinai: Βραβείο Αντιφασιστικής Εταιρείας στο Φεστιβάλ Κάρλοβι Βάρι.

1989: Πού είναι το σπίτι του φίλου μου;, του Abbas Kiarostami: Bronze Leopard στο Λοκάρνο.

1992: Και η ζωή συνεχίζεται, από τον Abbas Kiarostami: Βραβείο Rossellini στο 45ο Φεστιβάλ Καννών.

1993: Sara, του Dariyush Mehrijui: Καλύτερη ταινία στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου San Sebastián.

1994: Zeynat, του Ebrahim Mokhtari: Υποψηφιότητα για Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας.

Κάτω από τις ελιές, του Abbas Kiarostami: Βραβείο Rossellini στο 47ο Φεστιβάλ Καννών.

La giara, του Ebrahim Foruzesh: Golden Leopard στο φεστιβάλ του Λοκάρνο.

Κάτω από τις ελιές, του Αμπάς Κιαροστάμι: καλύτερη ταινία στη κινηματογραφική συνάντηση του Μπέργκαμο.

Το λευκό μπαλόνι, του Jafar Panahi: Camera d’Or και Fipresci Award for International Critics στις Κάννες.

1996: Gabbe, του Mohsen Makhmalbaf: καλύτερη ξένη ταινία στις Κάννες.

Il padre, by Majidi Majidi: Grand Prize at the IXV Festival Fajr, Jury Prize and the Special Jury Prize at San Sebastian Film Festival, Cicae Prize and Holden Prize for Best Screenplay at the 14th International Turin Cinema Festival Festival.

1997: The mirror, by Jafar Panahi: Golden Leopard in Locarno.

Sons of Heaven, του Majidi Majidi: πρώτη θέση στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Μινεάπολις, στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σιγκαπούρης και στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Μόντρεαλ.

Ebrahim, του Hamid Reza Mohseni: Ειδικό βραβείο κριτικής επιτροπής στο 28ο Διεθνές Φεστιβάλ Παιδικού Κινηματογράφου Giffoni.

Ο καθρέφτης, του Jafar Panahi: κερδίζει το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Κωνσταντινούπολης.

1999: Ο άνεμος θα μας απομακρύνει, του Αμπάς Κιαροστάμι: Μεγάλο βραβείο κριτικής επιτροπής στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας.

Το κορίτσι με παπούτσια τένις, του Rasul Sadr’Ameli: κερδίζει στο 23ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Καΐρου και στο 29ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Roshd.

2000: Η μέρα που έγινα γυναίκα, από τη Marzie Meshkini: Βραβείο UNESCO, Βραβείο Κινηματογράφου Avvenire και Βραβείο Isvema στο 57ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας.

Η νύφη της φωτιάς, του Χοσρόου Σινά: καλύτερη ταινία μεγάλου μήκους στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο.

Πίνακες, από τη Samira Makhmalbaf: Ειδικό βραβείο κριτικής επιτροπής στις Κάννες.

Ο κύκλος, από τον Jafar Panahi: Golden Lion για την καλύτερη ταινία, το βραβείο Fipresci και το βραβείο της UNICEF στο 57ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας.

Το παιδί και ο στρατιώτης, του Seyyed Reza Mir Karimi: Ειδικό βραβείο κριτικής επιτροπής στο 14ο φεστιβάλ παιδικού κινηματογράφου Esfahan.

The rain, by Majidi Majidi: Μεγάλο Βραβείο της Διεθνούς Κριτικής Επιτροπής στο Φεστιβάλ του Μόντρεαλ.

2001: Κάτω από το δέρμα της πόλης, από τον Rakhshan Bani Etemad: βραβείο κοινού «Achille Valada» ως καλύτερης ταινίας και βραβείο Cinema Avvenire ως «καλύτερη ταινία του διαγωνισμού ταινιών μεγάλου μήκους» στο 19ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορίνο.

Η ψηφοφορία είναι μυστική, από τον Babak Payami: στο 58ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας πήρε το ειδικό βραβείο σκηνοθεσίας, το βραβείο Neptac, το βραβείο OCIC και το βραβείο “Francesco Pasinetti” από την εθνική ένωση δημοσιογράφων κινηματογράφου.

The Charmers, του Abolfazl Jallili: Ειδικό βραβείο κριτικής επιτροπής στο φεστιβάλ του Λοκάρνο. Ιρανικός κινηματογράφος

Στο φεγγαρόφωτο, από τον Seyyed Reza Mir Karimi: Βραβείο Primagaz κατά τη διάρκεια της Διεθνούς Εβδομάδας Κριτικών στο Φεστιβάλ των Καννών.

2003: Στις πέντε το βράδυ, από τη Samira Makhmalbaf: Βραβείο Κριτικής Επιτροπής στο Φεστιβάλ των Καννών

Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας

Asghar Farhadi, Ιρανός σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός ταινιών. Μετά τη σκηνοθεσία ορισμένων τηλεοπτικών σειρών, έκανε το σκηνοθετικό του ντεμπούτο το 2003 με το Dancing in the Dust, το 2004 σκηνοθέτησε την όμορφη πόλη και το 2006 το Chaharshanbe Suri.

Με το About Elly κέρδισε την Αργυρή Άρκτο Καλύτερης Σκηνοθεσίας στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου το 2009 και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Tribeca του 2009 για την καλύτερη αφηγηματική ταινία.

Το 2011 σκηνοθέτησε το A Separation, την πιο επιτυχημένη ταινία του και που κέρδισε το Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας το 2012.

Λαμβάνει επίσης πολλά άλλα βραβεία.

Στις 15 Ιανουαρίου 2012 κέρδισε τη Χρυσή Σφαίρα για την καλύτερη ξένη ταινία.

Στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου το 2011 κέρδισε τη Χρυσή Άρκτο για την καλύτερη ταινία, κερδίζοντας επίσης το Ειδικό Βραβείο Κριτικής Επιτροπής των αναγνωστών του Berliner Morgenpost και το Οικουμενικό Βραβείο Κριτικής Επιτροπής.

Κερδίζει επίσης: τον David di Donatello για την καλύτερη ξένη ταινία το 2012, τα Βρετανικά Βραβεία Ανεξάρτητου Κινηματογράφου 2011 για την καλύτερη ξένη ταινία. το βραβείο National Board of Review για την καλύτερη ξένη ταινία · βραβείο Σεζάρ για την καλύτερη ξένη ταινία.

Ο Πελάτης είναι μια ταινία του 2016 σε σκηνοθεσία του Asghar Farhadi, νικητή του Prix du scénarioe του Prix d’interprétation αρσενικού στο Φεστιβάλ Καννών 2016, καθώς και το Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας.

Πηγή: www.iranflix.gr (Διορθώσεις και hyperlinks Ζαχ. Σκεπετζής)

ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΡΑΝΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ

Σχετικά άρθρα