Ο 20ος μου Αιώνας

Η Ίλντικο Ενιέντι ξεκίνησε την καριέρα της ως εννοιολογική και media καλλιτέχνις. Υπήρξε μέλος της καλλιτεχνικής ομάδας Indigo και του Studio Balázs Béla, του μοναδικού ανεξάρτητου κινηματογραφικού στούντιο στην Ανατολική Ευρώπη πριν το 1989. Αργότερα στράφηκε στη σκηνοθεσία ταινιών μεγάλου μήκους και τη σεναριογραφία. Έγραψε και σκηνοθέτησε πέντε ταινίες μεγάλου μήκους και μεγάλο αριθμό μικρού μήκους ταινιών. Με τις ταινίες της απέσπασε περισσότερα από σαράντα διεθνή βραβεία. Η ταινία της Ο εικοστός αιώνας μου ανακηρύχθηκε ως μία από τις 12 καλύτερες ουγγρικές ταινίες όλων των εποχών, και την επέλεξαν οι The New York Times ως μία από τις 10 καλύτερες ταινίες της χρονιάς. Εκτός από τα βραβεία που έλαβε ως σκηνοθέτιδα, έχει επίσης αναγνωριστεί ως σεναριογράφος (αποδέκτρια του Μεγάλου Βραβείου του Διεθνούς Βραβείου Σεναριογραφίας Hartley Merrill για το Καλύτερο Ευρωπαϊκό Σενάριο). Διδάσκει σε ευρωπαϊκά master classes (Ελβετία, Πολωνία), καθώς και στο Πανεπιστήμιο Κινηματογράφου και Θεατρικών Τεχνών της Βουδαπέστης. Εργάστηκε στο Βερολίνο στο πλαίσιο του προγράμματος Artist in Residence του DAAD. Είναι ιδρυτικό μέλος της EUCROMA (European Cross Media Academy). Το 2011 υποστήριξε τη διατριβή της στη DLA μετά πλείστου επαίνου (Summa cum Laude) στον τομέα των Transmedia (Created Worlds / Η σχέση τεχνικής και φαντασίας στην κινούμενη εικόνα). Μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου. Απέσπασε τα βραβεία Balázs Béla και Merited Artist, και έλαβε επίσης το παράσημο του Σταυρού Αξίας του Προέδρου της Δημοκρατίας. Μητέρα δύο παιδιών, ζει στη Βουδαπέστη και στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία της Γερμανίας.

Φιλμογραφία

1981 Flort | Φλερτ
1981 Rόzsalovag | O ιππότης των ρόδων
1982 ’j konyvek | Kαινούργια βιβλία
1985 A nezo | O θεατής
1986 Vakond | O τυφλοπόντικας
1989 Az en XX. szazadom | My Twentieth Century | O εικοστός αιώνας μου
1991 Teli hadjπrat | Xειμερινός πόλεμος
1994 Buvos vadπsz | Magic Hunter | O μαγικός κυνηγός
1997 Tamas et Juli | Tamas and Juli | O Tαμάς και η Zουλί
1999 Simon Magus | Simon the Magician | Σίμων ο Mάγος
2017 Teströl és lélekröl | On Body and Soul | Η ψυχή και το σώμα

Πηγή: www.filmfestival.gr

The Guardian - Rotten Tomatoes - IMDB - Wikipedia - Shaviro

ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΗΤΣΗΣ (Αθηνόραμα) ****

Μία πολυεπίπεδη τοιχογραφία, η οποία εντυπωσιάζει με την τόλμη, την πρωτοτυπία και τις δημιουργικές κινηματογραφικές ιδέες της, από τη σκηνοθέτιδα του «Ψυχή και Σώμα», βραβευμένη με τη Χρυσή Κάμερα του Φεστιβάλ Καννών.

ΝΙΝΟΣ ΦΕΝΕΚ ΜΙΚΕΛΙΔΗΣ (Enet Press) ****

Η Ενιέντι φτιάχνει το μαυρόασπρο αυτό, φωτογραφημένο με ξεχωριστή φροντίδα, από τον Τίμπορ Ματέ, οδοιπορικό της. Ένα οδοιπορικό, με ασυνήθιστες, διανθισμένες με σουρεαλιστικά στοιχεία, εικόνες, φτιαγμένες με αγάπη, και με ωραίες, ευπρόσδεκτες, κινηματογραφικές αναφορές - ανάμεσα τους και στον Όρσον Γουέλς, όχι μόνο στις σκηνές στο χιόνι που μου θύμισαν τους «Υπέροχους Άμπερσον» αλλά, και στις εντυπωσιακές σκηνές με τους καθρέφτες, προς το φινάλε της ταινίας, αναφορά στην αντίστοιχη σκηνή στην «Κυρία από τη Σαγκάη».

ΠΟΛΥ ΛΥΚΟΥΡΓΟΥ (FLIX) ***½

Η Ενιέντι έδωσε κατευθείαν το στίγμα της και ξεχώρισε από το ανατολικοευρωπαϊκό σινεμά της εποχής για το φρέσκο, ευφάνταστο και τολμηρό τρόπο της κινηματογραφικής φόρμας της. «Ο 20ός μου Αιώνας» είναι ένα μαυρόασπρο καλειδοσκοπικό βλέμμα στα επιτεύγματα και την τεχνολογική ανάπτυξη του ανθρώπου, αλλά και τις αρρώστιες του εκμοντερνισμού - το εύρημα των δίδυμων αδελφών απεικονίζει τις διαφορετικές συνέπειες, επιρροές και αντιδράσεις που είχε αυτή η πρόοδος.

ΘΟΔΩΡΟΣ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ (ΕΘΝΟΣ) ***½

To σινεφίλ must της εβδομάδας.

ΝΙΚΟΣ ΠΟΛΛΑΤΟΣ (Free Cinema) ***

Το old-school-cool masterclass της μαυρόασπρης φωτογραφίας του Τίμπορ Ματέ, το ρεσιτάλ ερμηνείας της Ντορότα Σέγκντα ως Λίλι / Ντόρα / Μητέρα, η στοχαστική, φιλοσοφική υπερφιλοδοξία της Ένιεντι συμπληρώνουν ένα τρίπτυχο must-see γι’ αυτό το φιλμ, το οποίο δεν είχε διανεμηθεί ποτέ στην Ελλάδα. Σε μια εποχή στην οποία η ένδεια του πραγματικού οράματος και του σεναρίου είναι κάτι παραπάνω από εμφανής στον κινηματογράφο, η ταινία της Ένιεντι προτείνει ένα αξιοπερίεργο time travelling πέρα από τα τετριμμένα της σημερινής παραγωγής.

ΗΛΙΑΣ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ (ΣΙΝΕΜΑ) ***

Η Ένιεντι ελέγχει εντυπωσιακά για ντεμπούτο τα σημαντικά ενός φιλμ (τον ρυθμό, το ύφος, τον τόνο), εσωκλείει συνειδητά την αμηχανία του κοινωνικοπολιτικά καινούργιου που έρχεται, καινούργιου που το επιζητάς, αλλά δεν είσαι και σίγουρος πως σκιαγραφείται και ποια είναι η θέση σου σε δαύτο και αποδίδει ένα φιλμ-τεκμήριο μιας νοοτροπίας και μιας ατμόσφαιρας εποχής. H Ντορότα Σέγκντα κάνει ντεμπούτο σε διπλό ρόλο και είναι άπταιστη ενώ δίπλα της, ο Όλεγκ Γιανκόφσκι (οι Ταρκοφσκικοί θα τον θυμηθούν αμέσως) είναι μαγνητικός. Οι πιστοί οφείλουν να παρευρεθούν.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΪΜΑΚΗΣ (Athens Voice) ***

Η δημιουργός από τη Βουδαπέστη βάζει την προσωπική της σφραγίδα σε μια συναρπαστική εμπειρία που δεν βουλιάζει κάτω από το βάρος των υπέρμετρων φιλοδοξιών της (μέσα από τις περιπέτειες των δύο αδελφών γνωρίζουμε τις επιστημονικές ανακαλύψεις, τις κοινωνικές ιδέες και τα πολιτικά κινήματα που ετοιμάζονται να σαρώνουν την ανθρωπότητα στη χαραυγή του 20ου αιώνα) αλλά μεταβάλλεται σε ένα ιδιαίτερο, απαιτητικό και σπάνιο κινηματογραφικό δώρο για όσους θεατές τολμήσουν να το ανακαλύψουν.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΑΝΙΚΑΣ (Πρώτο Θέμα) ***

Και μόνο για την ερωτική σκηνάρα αξίζει τα λεφτά της. Εκείνος με την ζωική του φλόγα. Εκείνη «πνιγμένη» από τα χαμόγελα και τις δαντέλες. Είναι ασπρόμαυρη. Είναι του 1989. Είναι Ουγγρικής παραγωγής. Όμως η ατμόσφαιρα σε συνεπαίρνει. Όσο για το στόρι, είναι απλό. Δύο κοριτσάκια μεγαλώνουν, η μία σαν πόρνη η άλλη αναρχική με βόμβα. Πειραματικό, ψιθυριστό, εναέριο, διαφορετικό.

ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ (LiFO) ***

Mια σχεδόν ακροβατική, πολύ φιλόδοξη, εικαστικά αψεγάδιαστη, τραγικωμική παραβολή για την εξουσία, τη θέση της γυναίκας και τη μεταβαλλόμενη κοινωνία. Η διχοτόμηση της γυναικείας φύσης δεν είναι αυτοσκοπός για την Ένιεντι, αφού τοποθετεί τις δύο όψεις του νομίσματος απέναντι στην απρόσωπη αρσενική αυταρχικότητα και στο επίκεντρο ενός νέου αιώνα που ξεκινά με το φως που μεταλαμπαδεύει ο Τόμας Έντισον ως μοντέρνος προφήτης της νεωτερικότητας και συνεχίζεται με ιδεολογικό ηλεκτρισμό στα έγκατα μιας καλά εδραιωμένης συντήρησης που υποβαθμίζει τους καταφρονεμένους. Η διαδρομή της ταινίας είναι δαιδαλώδης, η αφήγηση ελλειπτική στα όρια του στυλιζαρισμένου ιμπρεσιονισμού, αν και το σύνολο δεν γίνεται ποτέ αδιάφορο. Ένα φιλμικό αξιοπερίεργο που αξίζει την προσοχή σας.

CINEDOGS

Το φιλμ επιχειρεί να συγκεράσει τα πάντα (απ’ το μοντερνισμό μέχρι το σεξ) σε κάθε επεισόδιό του, παρεισφρέοντας συχνά-πυκνά εικαστικές και σημειολογικές υπομνήσεις που εκτρέπουν την απλή (επί της ουσίας) αφηγηματική δομή προς μια ακανόνιστη, φιλοσοφική ενατένιση. Στοχευμένη ασυμμετρία κάδρων, απροσδόκητες γωνίες λήψης, κάμερα δονούμενη, αλλά και συνθέσεις πλάνων αξιοζήλευτης αρμονίας και γεωμετρικής ολοκλήρωσης που αφηγηματικά παραπέμπουν στον βωβό (όπως και τα ονόματα των ηρωίδων – πλάγια αναφορά στις αδερφές ηθοποιούς του τελευταίου Lillian και Dorothy Gish). (Μεγαλειώδης) ασπρόμαυρη, εξπρεσιονιστική φωτογραφία (του Tibor Máthé), μουσική επένδυση που αναμειγνύει στιγμές οπερετικού μεγαλείου με άλλες βγαλμένες από …«παλιό φωνόγραφο» και μια ερωτική σκηνή ανθολογίας.

Στον μεταμοντέρνο λαβύρινθο που στήνει, ανάμεσα σε αστικούς μύθους και σεξιστικές θεωρίες, το ποιητικό της μήνυμα είναι απόλυτα ξεκάθαρο και δεν είναι άλλο απ’ την ηθική επίγνωση του βίου. Ένα υπέροχο, βαθιά συμβολιστικό, σινεφιλικό παραμύθι.